ازدواج یکی از مهمترین تصمیمات زندگی هر جوانی است و داشتن ترس و اضطراب برای انتخاب همسر آینده و شروع زندگی مشترک کاملاً طبیعی است؛ ترس از تصمیم اشتباه، ازدواج ناموفق، از پس زندگی برنیامدن و … از ترس‌های قبل و پس از ازدواج است که تا حدی طبیعی است، اما این ترس‌ها در برخی از افراد شدت پیدا می‌کند و از حالت طبیعی خارج می‌شود تا جایی که فرد حتی از واژهٔ ازدواج هم هراسان و وحشت‌زده می‌شود؛ چنین افرادی دچار نوعی اختلال به نام گاموفوبیا هستند
ترس از ازدواج یا گاموفوبیا (Gamophbia) چیست؟
ترس از ازدواج یک ترس غیرطبیعی و پایداری است که درواقع به آن گاموفوبیا می‌گویند. فوبیا در اصطلاح روان‌پزشکی یک ترس پایدار از یک‌چیز مشخص است مثل فوبیای ارتفاع، فوبیای پرواز، فوبیای تنهایی و … اختلال فوبیا در ازدواج هم وجود دارد به‌گونه‌ای که فرد حتی اگر بداند که آن ازدواج برایش تهدید ندارد و مشکلی برایش ایجاد نمی‌کند بازهم می‌ترسد، اما این مسئله تأثیرات زیادی را در زندگی فرد ایجاد می‌کند.
برخی تصور می‌کنند که با ازدواج فرد سامان می‌گیرد و یک رابطهٔ جدیدی را شروع می‌کند، اما دو دانشمند و روانشناس مشهور به نام “آلفرد بینه” و”راهب ” معیار‌های استرسی ازدواج را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که ازدواج و شروع یک رابطه جدید به‌تن‌هایی می‌تواند یک عامل استرس‌زا باشد، اما بحث ما ترسی فراتر از این مسئله است به‌گونه‌ای فرد حتی می‌ترسد با عشق زندگی خود ازدواج کند.
ما برای تشخیص فوبیا باید مسائل دیگری همچون وسواس فکری را کنار بگذاریم. یکی از مواردی که در بیماری وسواس پیش می‌آید این است که فرد شک در انتخاب دارد و یکسری افکار به‌صورت ناخودآگاه به ذهنش وارد می‌شود که باعث اضطرابش می‌شود لذا وسواس فکری با گاموبیا متفاوت است و باید به این مسئله توجه داشت. گامو در اصلاح یونانی به معنای ازدواج است و فوبیا هم به معنای ترس پایدار از یک مسئله‌ای است. در گاموفوبیا فرد ترس از متعهد شدن در یک رابطه دارد وعده‌ای از روانشناسان گاموفوبیا (ترس از ازدواج) را معادل ترس از مرگ تعبیر کرده‌اند.
اهمیت گاموفوبیا این است که بعد از مدتی عشق و علاقه فرد می‌تواند تغییر کند و به سمت تنفر رود و ازاین‌جهت لازم است که با این اختلال آشنا شویم و درصدد درمان آن برآییم.
علت ایجاد اختلال گاموفوبیا در افراد چیست؟
جالب است بدانید که مسائل ژنتیکی، ارثی و حتی در بعضی از بیماری‌ها مثل اختلال غدد فوق کلیوی که در آن هورمون‌های اضطرابی تغییر پیدا می‌کند، می‌تواند مستعد کننده این اختلال باشد. همچنین روابط آسیب‌زا از ازدواج قبل می‌تواند باعث ترس شدید از ازدواج شود به این صورت که ممکن است فرد در روابط قبلی مورد سوءاستفاده روانی، عاطفی و احساسی قرارگرفته باشد لذا عوامل خارجی هم می‌تواند این اختلال را تشدید کند.
گاموفوبیا با چه علائمی در افراد ظاهر می‌شود؟
تشخیص گاموفوبیا در افراد در دوران آشنایی یکی از مسائل مهمی است که باید به آن توجه داشت. اگرچه قبل از ازدواج افراد با آشنایی قبلی و جلسات گفتگو و مشاوره قبل از ازدواج با یکدیگر آشنا می‌شوند، اما برخی از اختلالات و رفتار‌ها به‌راحتی قابل‌شناسایی نیستند؛ مثل اختلال گاموفوبیا. به همین دلیل است که ما مشاهده می‌کنیم برخی افراد بعد از مدت طولانی آشنایی و ایجاد دل‌بستگی متوجه می‌شوند که طرف مقابلشان ترس شدیدی از ازدواج دارد و به همین خاطر طول دوران آشنایی را طولانی می‌کند البته علائمی وجود دارد که با شناخت این علائم تا حدی می‌توانید به وجود چنین اختلالی در فرد مقابلتان پی ببرید:
اگر فرد مقابلتان با مطرح‌شدن و صحبت درباره ازدواج وحشت‌زده می‌شود؛ حتی اگر مشاهده می‌کنید فرد اجازه صحبت کردن درباره ازدواج را هم نمی‌دهد و به‌طور مداوم از این مسئله اجتناب می‌ورزد یعنی احتمالاً طرف مقابل به گاموفوبیا مبتلا است.
علاوه بر این موارد ممکن است یکسری از علائم جسمی هم ایجاد شود چراکه وقتی این افراد با مسائل اضطرابی مثل ازدواج روبرو می‌شوند، مرکز اضطراب مغز فعال‌شده که در این صورت علائم جسمانی همچون تنگی نفس، گریه کردن، تعریق، حالت تهوع و سرگیجه را به همراه خواهد داشت.
خوب است که در دوران نامزدی و دوران آشنایی به این مسائل توجه شود چراکه همانطور که اشاره کردیم مبتلایان به اختلال گاموفوبیا در صورت ازدواج، عشق و علاقه‌شان به تنفر تبدیل می‌شود و این می‌تواند زندگی هر دو طرف را به نابودی بکشاند.
آیا اختلال گاموفوبیا قابل‌درمان است؟
اگر یکی از طرفین متوجه شود که طرف مقابل ترس ناخودآگاه از ازدواج دارد می‌تواند به روان‌درمانگر مراجعه کند. گاموفوبیا یک بیماری جدی و درعین‌حال قابل‌درمان است، ولی با یکی دو جلسه قابل‌درمان نیست و به حداقل یک- دو ماه زمان نیاز دارد؛ راه‌های متفاوتی برای درمان گاموفوبیا وجود دارد که ما به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
اولین مرحلهٔ درمان، روان‌درمانی است که در این مرحله فرد درباره افکار نگران‌کننده‌اش صحبت می‌کند؛ لازم است که در جلسات روان‌درمانی صادقانه صحبت کرد تا دوره درمان آسان شود.
درمان مؤثر دیگری که برای رفع این اختلال وجود دارد هیپنوتیزم‌های عمیق است و سومین روش برای درمان اختلال گاموفوبیا، رفتاردرمانی است که در این جلسات فرد را با شرایط مشابه ازدواج مواجهه می‌کنند تا فرد به‌مرور بتواند خود را با آن افکار منطبق کند.
این‌ها روش‌هایی است که در صورت مداومت می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی در افراد داشته باشد و بهبودی کامل را حاصل کند؛ بنابراین باید توجه داشت که این بیماری نیاز به درمان دارد و در صورت عدم درمان می‌تواند آثار روانی عمیقی را در زندگی بر جا بگذارد، اما تأکید می‌کنم که این اختلال قابل‌درمان است و فرد می‌تواند بعد از درمان ازدواج کند و زندگی خوبی داشته باشد.
دلایل ترس از ازدواج :
1-نمونه های ناموفق در ازدواج :
طی مطالعات انجام شده مهمترین دلیل ترس از ازدواج در جوانان ، یافتن نمونه های نا موفق در خانواده یا آشنایان می باشد .
به همان اندازه که تشکیل یک زندگی مشترک شیرین و زیباست ، طلاق و جدایی بدترین و تلخ ترین سرنوشتی می باشد که می تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد .
ازدواج های نا موفق آنقدر تجربه های سختی می باشند که می توانند روحیه و افکار دور و اطرافیان فرد را تحت تاثیر خود قرار بدهد .
در بین افرادی که از ازدواج میترسند دارند ، اگر ریشه را باز بررسی کنیم متوجه می شویم تا در بین اطرافیان آنان افرادی سابقه شکست در زندگی مشترک را داشته اند و به همین دلیل می باشد که آن ها ازدواج می ترسند .
همچنین بسیاری از کودکان طلاق در بزرگسالی از ازدواج ترس دارند.
2-ترس از قبول مسئولیت :
پایبند بودن و متعهد بودن به یک نفر
دوری از تفریحات دوستانه و مجردی
پذیرش مسئولیت سخت پدری یا مادری
عدم ثبات در اقتصاد و مشکلات مالی
همه این دلایل باعث می شود تا فردی که قصد شروع یک زندگی مشترک را دارد ، با نگاهی عمیق تر به پرسش بزرگ “ اصلا چرا ازدواج کنم؟ ” برسد و با توجه به آنکه در زمان حال برای هیچ شخصی آینده تضمینی ای وجود ندارد ، زمینه ترس و فوبیای ازدواج در شخصی که قصد ازدواج دارد تقویت می شود .
راه های مقابله با فوبیای ازدواج :
تجربه های موفق را تماشا کنید :
یکی از بهترین راه ها برای رویارویی با هر ترسی آن است که خود را در معرض آن هراس قرار بدهید .
یکی از بهترین راه های مقابله با فوبیای ازدواج مشاهده ازدواج های موفق می باشد . به دور و اطراف خود نگاه کنید تا ببینید چند درصد زندگی هایی که تشکیل شده است ، عامل موفقیت و پیشرفت آنان در کنار یکدیگر شده است .
از زوجینی که در دوستان و آشنایان دارید بپرسید که بوجود آوردن خانواده ی جدید و متعهد شدن به آن تا چه حد به داشتن نشاط و شادابی آنان کمک کرده است و به نوعی به زندگی آنان رنگ تازه ای بخشیده است ؟
بر اساس تجربه ها ، در می بابیم که درصد بسیار بالایی از ازدواج ها به موفقیت ختم شده است و همین موفقیت آنان در زندگی خانوادگی ، پایه پیشرفت را در زندگی اجتماعی و کاری این افراد تقویت کرده است .
شریک زندگیتان را قبل از ازدواج خوب بشناسید :
تا قبل از روزی که به ازدواج شما رسمیت بخشیده شود سعی کنید تا زوج خود را از همه لحاظ بسنجید و برای شناخت بیشتر از یکدیگر از هیچ تلاشی مضایغه نکنید .
رفتن به سفر های خانوادگی ، مراجعه به مشاور پیش از ازدواج ، برگزاری مهمانی هایی برای آشنایی خانواده ها به یکدیگر و …. می توانند راه هایی باشند که در مدت زمان کوتاهی شما را از ویژگی های فردی و خانوادگی زوجتان ، آگاه سازد .
هدف خود از ازدواج را بشناسید :
در بسیاری از مواقع وقتی از شخصی می پرسیم هدف شما از ازدواج و تشکیل خانواده چه چیزی می باشد ، متوجه می شویم که هدف معینی برای شخص وجود ندارد و صرفا به سبب فشار خانواده و آن که در سن مشخصی همه افراد ازدواج می کنند ، اقدام به تشکیل خانواده می کنند .
اگر پیش از ازدواج اهداف خود را به خوبی بشناسید ، معیار ها و الگو های شما برای ازدواج مشخص می شود و شما می توانید برای اهداف خود برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت بچینید .
همین برنامه های مدت دار باعث می شود تا ترس شما از ازدواج کم بشود و شما بر فوبیای ازدواج غلبه کنید .
مشاوره برای مقابله با ترس :
همانطور که گفته شد ، ازدواج خوب می تواند زمینه ای مناسب برای رشد و پیشرفت هر شخص باشد و اگر بتوان جلوی ترس از ازدواج ایستاد ، راه برای ازدواج بسیار هموار خواهد شد . مشاوران و روانشناسان با مطالعه دقیق بر روی افکار شما و آنالیز دقیق خواسته های شما به شما کمک می کنند تا بهتر از گذشته مقابل ترس های خود بایستید و به شما کمک می کنند تا خوشبختی و شادی را جانشین هراس و ترس های خود کنید .
بررسی دلایل ازدواج های ناموفق
یکی از عوامل ترس از ازدواج مشاهدا ازدواج های نا موفق در اطرافیان می باشد . اما بهتر است دلیل ناموفق بودن این ازدواج ها نیز بررسی شود . در بسیاری از موارد اختلاف سنی زیاد در ازدواج و یا ازدواج با زن مطلقه و … باعث به وجود آمدن این اختلافات بوده . و ممکن است این موارد در زندگی اینده شما وجود نداشته باشند .
